Από όλους τους καρκίνους, εκείνος του δέρματος είναι ο πιο συχνός και αυξάνεται συνεχώς. Όλοι οι άνθρωποι κινδυνεύουν αλλά όσοι έχουν άσπρο δέρμα και καίγονται εύκολα στον ήλιο κινδυνεύουν περισσότερο. Επιβαρυντικοί παράγοντες είναι το οικογενειακό ιστορικό, οι «παλαιές» ουλές που δεν κλείνουν, τα ηλιακά εγκαύματα, το solarium.

Οι προ-καρκινωματώδεις καταστάσεις δεν είναι καρκίνος αλλά θα εξελιχθούν αν μείνουν χωρίς θεραπεία:

Ακτινική (ηλιακή) κεράτωση

Εμφανίζεται συνήθως σε ανθρώπους με ανοιχτό δέρμα και ιστορικό μεγάλης έκθεσης στον ήλιο. Έχει μορφή κόκκινης κηλίδας και εντοπίζεται συχνότερα στο πρόσωπο, το λαιμό, τα χέρια και το τριχωτό της κεφαλής ανδρών με αλωπεκία. Μπορεί να αντιμετωπιστεί με τοπική χημειοθεραπεία ή ανοσοθεραπεία, dermabration, shaving, laser, ή κρυοπηξία. Αν υποτροπιάσει απαιτείται χειρουργική αφαίρεση διότι μπορεί να εξελιχθεί σε ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα.

Δυσπλαστικός σπίλος

Ο δυσπλαστικός σπίλος δεν είναι αλλά μπορεί να γίνει καρκίνος του δέρματος. Μπορεί να βρεθεί οπουδήποτε στο σώμα και συνήθως είναι μεγάλος σε μέγεθος (> 2cm), με ακανόνιστο σχήμα και «ανώμαλα» όρια. Είναι επηρμένος ή πεπλατυσμένος και μικτού χρώματος, ροζ, κόκκινου, καφέ ή μαύρου.

Ακτινική Χειλίτιδα

Εμφανίζεται συνήθως στο κάτω χείλος. Ουλές που δεν «κλείνουν», συχνό «σκάσιμο» και ξηρότητα είναι παθογνωμονικά. Λιγότερο συχνά εμφανίζεται οίδημα και πρήξιμο και εξαφανίζεται το όριο μεταξύ κόκκινο-άσπρου. Χρειάζεται άμεσα θεραπεία διαφορετικά μπορεί να καταλήξει σε ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα.

Δερματικό κέρας

Αποτελείται από κερατίνη (όπως και τα νύχια) και το μέγεθος ποικίλει αν και τα περισσότερα είναι μικρά (λίγα χιλιοστά). Εμφανίζεται συνήθως σε ασθενείς με ιστορικό μεγάλης έκθεσης στον ήλιο και μπορεί να συνυπάρχει ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα στην βάση του γι’ αυτό χρειάζεται άμεσα θεραπεία.

 

Υπάρχουν διάφοροι τύποι καρκίνου του δέρματος:

Βασικοκυτταρικό καρκίνωμα (Basal Cell Carcinoma ή BCC)

Είναι o πιο συχνός καρκίνος του δέρματος. Εμφανίζεται συχνότερα στο πρόσωπο και το λαιμό αλλά και οπουδήποτε αλλού, με την μορφή έλκους ή ερυθρού μορφώματος. Ασθενείς με πολύ ανοιχτό δέρμα και ιστορικό μεγάλης έκθεσης στον ήλιο κινδυνεύουν περισσότερο. Δεν εξελίσσεται γρήγορα και σπάνια δίνει μεταστάσεις αλλά χωρίς θεραπεία θα επεκταθεί στους γειτονικούς ιστούς.

 

Ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα (Squamous Cell Carcinoma ή SCC)

Είναι ο δεύτερος πιο συχνός τύπος καρκίνου του δέρματος. Εμφανίζεται κυρίως σε ανθρώπους με ανοιχτό δέρμα στο πρόσωπο, το στόμα ή τον κορμό σαν ένα κόκκινο έλκος που δεν «κλείνει». Το ακανθοκκυταρικό καρκίνωμα είναι πολύ επιθετικό αν μείνει χωρίς θεραπεία και μπορεί να δώσει μεταστάσεις και να εξαπλωθεί γρήγορα.

 

Κακοήθες μελάνωμα  

Είναι το πλέον επικίνδυνο καρκίνωμα του δέρματος. Η βλάβη αφορά τα μελανοκύτταρα στα οποία παράγεται η μελανίνη που μαυρίζει το δέρμα. Το μελάνωμα μπορεί να εμφανιστεί ξαφνικά ή να αρχίσει μέσα ή κοντά σε προηγούμενο σπίλο σαν μια καφέ, μαύρη αλλά σπάνια και ως κόκκινη ή λευκή βλάβη. Περιοχές όπως οι παλάμες, τα πέλματα, τα δάκτυλα, το στόμα ή τα γεννητικά όργανα είναι ιδιαίτερα επικίνδυνες ακόμη και σε ασθενείς με σκούρο δέρμα. Η υπερβολική έκθεση στον ήλιο και ιδιαίτερα τα ηλιακά εγκαύματα, το ανοιχτό δέρμα, οι δυσπλαστικοί σπίλοι και η κληρονομικότητα είναι οι κυριότεροι επιβαρυντικοί παράγοντες: άτομα με συγγενείς ή στενά μέλη της οικογένειας τους με μελάνωμα θα πρέπει να ελέγχονται τακτικά. Το μελάνωμα μεθίσταται εύκολα, καθιστώντας την έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία απαραίτητη για την αύξηση των ποσοστών επιβίωσης.

Η έγκαιρη διάγνωση είναι το κλειδί

Τυχόν αλλαγές στο δέρμα θα πρέπει να αναλύονται: αν κάτι εμφανισθεί ξαφνικά, είναι επώδυνο, αιμορραγεί ή πυορροεί θα πρέπει να επισκεφτούμε τον γιατρό. 

Το ΑΒΓΔΕ (ABCDE) της διάγνωσης του μελανώματος

	Το A για την AΣΣΥΜΕΤΡΙΑ (asymmetry): το ένα ήμισυ να είναι διαφορετικό από το άλλο.
	Το B για τα ΟΡΙΑ (border): όχι καλά αφορισμένα, αντικανονικά.
	Το Γ για το ΧΡΩΜΑ (color): σκιές κόκκινου, καφέ, μαύρου, μερικές φορές άσπρου, κόκκινου ή μπλε που ποικίλουν από περιοχή σε περιοχή.
	Το Δ για την ΔΙΑΜΕΤΡΟ (diameter): τα μελανώματα είναι συνήθως μεγαλύτερα από 6mm αλλά μπορεί να είναι και μικρότερα.

Το Eγια την ΕΞΕΛΙΞΗ (evolving): μια δερματική βλάβη που εξελίσσεται διαφορετικά από τις υπόλοιπες ή αλλάζει γρήγορα σε σχήμα, μέγεθος, χρώμα.

Θεραπεία του καρκίνου του δέρματος

Μπορεί να αντιμετωπιστεί με τοπική χημειοθεραπεία ή ανοσοθεραπεία, dermabration, shaving, laser, ή κρυοπηξία. Αν η βλάβη είναι ύποπτη ή η βιοψία του δέρματος δείξει καρκίνο, χρειάζεται εκτομή και συρραφή κατά ά σκοπό ή εκτομή και αποκατάσταση με κρημνούς ή μοσχεύματα. Ιδιαίτερα για το μελάνωμα, ανάλογα με το βάθος και την διήθηση γειτονικών λεμφαδένων, απαιτείται συμπληρωματική εκτομή και πολλές φορές, φρουρός λεμφαδένας ή «γειτονικός» λεμφαδενικός καθαρισμός.

Πώς να προστατευτούμε από τον ήλιο

Φοράμε ρούχα που καλύπτουν όλο το σώμα, όπως μακρυμάνικη μπλούζα, παντελόνι, καπέλο με γείσο και γυαλιά ηλίου.

Δεν κυκλοφορούμε στον ήλιο μεταξύ 10 πμ και 4 μμ ιδιαίτερα τους καλοκαιρινούς μήνες. 
Εφαρμόζουμε αντηλιακό με πάνω ή ίσο με 30 βαθμούς προστασία για UVA/UVB ακτινοβολία σε όλο το δέρμα κάθε μισή ώρα, ακόμα και στο βουνό, σε συννεφιά, κάτω από την ομπρέλα, μέσα στην θάλασσα ή μετά το κολύμπι.

Προστατεύουμε τα παιδιά από τον ήλιο, με τη χρήση κατάλληλων ρούχων και αντηλιακών. Προσέχουμε επιπλέον στο νερό, το χιόνι και την άμμο γιατί αντανακλούν τις ακτίνες του ήλιου και μπορεί να αυξήσουν την πιθανότητα των ηλιακών εγκαυμάτων. 
Αποφεύγουμε το solarium. 
Ελέγχουμε τακτικά το δέρμα μας.

Περιοδική αυτοεξέταση 

 

1. Εξετάζουμε το σώμα μπροστά και πίσω στον καθρέφτη, στη συνέχεια, δεξιά και αριστερή πλευρά, χέρια υψωμένα.
2. Λυγίζουμε τους αγκώνες, εξετάζουμε προσεκτικά τους βραχίονες, πίσω από αυτούς και τις παλάμες.
3. Εξετάζουμε το πίσω μέρος των ποδιών, τα κενά μεταξύ των δακτύλων και τα πέλματα.
4. Εξετάζουμε το πίσω μέρος του λαιμού και του τριχωτού της κεφαλής με καθρέφτη.
5. Τέλος, ελέγχουμε την πλάτη και τους γλουτούς.

<< Τα νέα μας